بررسی و تحلیل نقش‌برجسته‌های قاجاری مجموعه‌ سنگ تاق‌بستان، کرمانشاه*

نویسندگان

  • مریم دهقان کارشناس ارشد باستان‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده مقاله:

چکیده نقش­برجسته­ها، یکی از مهم­ترین مدارک باستان­شناسی جهت شناخت جنبه­های تاریک فرهنگ­های گذشته به­شمار می­روند. در مجموعه­ی سنگ تاق­بستان، 47 نقش­برجسته که احتمالاً تزئینات بنایی را تشکیل می­دهند، نگهداری می­شوند. به­نظر می­رسد این تزئینات از بنایی خارج از کرمانشاه بدست آمده و هیچ­گونه ارتباطی با بناهای قاجاری کرمانشاه نداشته باشند. با توجه به اینکه مجموعه فوق تاکنون مورد مطالعه هنری و باستان­شناختی قرار نگرفته­، پژوهش حاضر نخستین تلاشی­ست که با این منظور صورت پذیرفته و هدف از آن نیز شناسایی هویت و جریانات مؤثر در شکل­گیری آنها می­باشد. موضوعات حک شده، صحنه­های بزم و جشن درباریان، شکارِ شاهانه در شکارگاه، تک­چهره­هایی از سربازان تفنگ به­دست قاجاری و نقوش گیاهی و گل و مرغ می­باشد. مهم­ترین سوال پژوهش حاضر عبارتست از؛ دلایل، زمینه­ها و الگوهای هنری مؤثر در ایجاد نقش­برجسته­های مزبور کدامند؟ نتایج پژوهش نشان می­دهد که الگوپذیری شاهان قاجار در نقش­برجسته­­سازی از هنر ایران باستان، هنر صفویان و هنر غربی به­ وضوح مشهود است. به­علاوه با مطالعه­ی تطبیقی نقوش، احتمالاً این مجموعه مربوط به بنایی اشرافی در شیراز (؟) یا اطراف آن بوده و احتمالاً در زمان فتحعلی­شاه بنا شده است.­ روش بکار رفته نیز استفاده از مطالعات مقایسه­ای و منابع دستِ اول دوره­ی قاجار به منظور شناسایی ماهیت و جریانات هنری مؤثر بر آنها است.  

Download for Free

Sign up for free to access the full text

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی و تحلیل نقش برجسته های قاجاری مجموعه سنگ تاق بستان، کرمانشاه*

چکیده نقش­برجسته­ها، یکی از مهم­ترین مدارک باستان­شناسی جهت شناخت جنبه­های تاریک فرهنگ­های گذشته به­شمار می­روند. در مجموعه­ی سنگ تاق­بستان، 47 نقش­برجسته که احتمالاً تزئینات بنایی را تشکیل می­دهند، نگهداری می­شوند. به­نظر می­رسد این تزئینات از بنایی خارج از کرمانشاه بدست آمده و هیچ­گونه ارتباطی با بناهای قاجاری کرمانشاه نداشته باشند. با توجه به اینکه مجموعه فوق تاکنون مورد مطالعه هنری و باستان...

متن کامل

بررسی ویژگی های پترولوژیکی، منشأ و خاستگاه تکتونیکی گابروهای ایزوتروپ مجموعه افیولیتی کرمانشاه بر مبنای شیمی سنگ کل

گابروهای ایزوتروپ افیولیت کرمانشاه شامل طیف وسیعی از گابرو، لوکوگابرو، الیوین گابرو، گابرو نوریت، الیوین گابرو نوریت و تروکتولیت می باشند که عمدتاً ریز تا متوسط بلور بوده و از پلاژیوکلازهای یوهدرال ـ ساب هدرال، کلینوپیروکسن و ارتوپیروکسن های ساب هدرال، الیوین و به مقادیر کم آمفیبول تشکیل یافته اند. گابروهای مذکور با مقادیر بالای MgO و CaO و مقادیر اندک TiO2، K2O، P2O5، Zr و Y مشخص می شوند. ویژگی...

متن کامل

تحلیل ویژگی‌های معماری و فضایی حمام‌های قاجاری در اقلیم فارس

مسئله­ی نظافت از دیرباز بین ایرانیان حائز اهمیت بوده و با ورود اسلام و وجوب انجام فرایض دینی بر اهمیت آن افزوده‌شده است. در دوره­های تاریخی مختلف شکل و معماری حمام­های ایران دستخوش تغییرات شده است، اما نحوه‌ی استقرار فضایی آن­ها همواره از الگویی ثابت پیروی می­کند. نمونه­های موجود از حمام‌های عمومی استان فارس، اغلب متعلق به دوره­های صفویه، زند و قاجار هستند. پژوهش حاضر در پی­ شناخت الگوی طراحی گ...

متن کامل

سنگ نگاری، ژئوشیمی و ژئوکرونولوژی مجموعه نفوذی ندوشن، باختر یزد

مجموعه نفوذی ندوشن بخشی از فعالیت نفوذی ترشیری است که در بخش مرکزی پهنه ماگمایی ارومیه- دختر قرار گرفته است. این مجموعه مرکب از چهار توده اصلی با ترکیب دیوریتی، گرانیت- گرانودیوریتی، دیوریت پورفیری و گرانودیوریتی است. در همه بخشهای تودههای دیوریت پورفیری و گرانودیوریتی و بخشهایی از تودههای گرانیت- گرانودیوریتی حضور انکلاو های میکروگرانولار مافیک با ترکیب دیوریت، مونزودیوریت و کمتر گابرو- دیوریت...

متن کامل

تأملی بر تنوع مضامین هنری و منشأ کاشی‌های قاجاری تکیۀ معاون-الملک کرمانشاه

تکیه معاون­الملک یکی از مهم­ترین تکایای ایران و بناهای شهر کرمانشاه در اواخر دورۀ قاجار است که در بافت قدیم شهر و محلۀ برزه­دماغ واقع شده است. کاشی­کاری تکیه، مضامین متعدد مذهبی، ملی، اساطیری، حماسی، مناظر طبیعی، گل و مرغ و هندسی را در بر می­گیرد. مهم­ترین هدف پژوهش حاضر، شناسایی منشأ نقوش کاشی­های فوق، علل شکل­گیری آنها در کنار هم و پی بردن به مضامین متنوع محلی، بومی و فرا محلی در آنهاست. روش ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 19  شماره شماره2

صفحات  27- 36

تاریخ انتشار 2014-07-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023